مسعود در نگاه دانشمندان و سرشناسان

دیدگاه دانشمندان و چهره‌های سرشناس جهان در مورد قهرمان ملی، شهید احمدشاه مسعود.
۱- رونالد ریگان، رییس‌جمهور پیشین امریکا: او (مسعود) کمر شوروی را شکستاند و جهان را از شر طاعون کمونیسم نجات داد.
۲- مارک کپلان، یکی از نویسنده‌گان مشهور امریکایی: احمدشاه مسعود را باید در قطار بزرگ‌ترین رهبران نهضت‌های قرن بیست حساب کرد. مسعود مانند مارشال تیتو، هوشیمن و چه‌گوارا دشمن خود را شکست داد. ساحه‌یی که در تصرف او بود با مقایسه به ساحاتی که در دوران رهبری نهضت مقاومت مارشال تیتو، مائوتسه تونگ، هوچیمن و چه‌گوارا قرار داشت، بیشتر زیر فشار حملات دشمن بود. مسعود تمام پیروزی‌های خود را بدون تخلف از حقوق انسانی انجام داده است، بدون آنکه زیر تأثیر سیاست کشور کمک دهنده رفته باشد، از آنان کمک گرفت.
۳- کوفی عنان، دبیر کل پیشین سازمان ملل متحد: فرمانده مسعود برای خود یک استراتژی نظامی داشت و برای حفظ حق حاکمیت افغانستان، کمک قاطع و حیاتی کرده بود. قتل او مساعی را برای خاتمه دادن به جنگ داخلی افغانستان به مشکل مواجه می‌سازد. او رهبری بود که در مذاکرات برای یافتن یک راه‌حل سیاسی این منازعه ابراز آماده‌گی کرده بود.
۴- برت هنسن، معاون پیشین سفیر امریکا در کابل: در اواخر دهۀ هفتاد و در جریان دهۀ هشتاد، احمدشاه مسعود با انجام عملیات‌های نظامی خود تبدیل به یک اسطوره گردیده بود. شخصیت، درایت، هدفمندی و رهبری احمدشاه مسعود در آن زمان، برای دیگر فرماندهان افغانستان الهام‌بخش و سرمشق شده بود.
۵- خانم نیکول فانتن، رییس پیشین پارلمان اروپا: مرگ مسعود موجب نگرانی عمیق من در بارۀ آیندۀ افغانستان شده است. مسعود امید آزادی مردم افغانستان در برابر جنون ویران کننده قدرت در کابل بود.
۶- پرویز مشرف، رییس‌جمهور پیشین پاکستان: هیچ قدرتی در افغانستان مانع تطبیق برنامه‌های ما شده نتوانست، مگر همین مسعود و مردم‌اش؛ اگر مسعود نمی‌بود، ما توسط طالبان افغانستان را صوبۀ پنجم پاکستان می‌ساختیم.
۷- اولو روا، در کتاب «افغانستان، اسلام و نوگرایی سیاسی»: شکست هفتگانۀ رژیم در پنجشیر٬ از ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۴ چه اثر بر افکار مردم گذاشته و چگونه از مسعود رهبری افسانه‌یی ساخته است. اعتبار شخصی او همراه با کارایی و سازماندهی نظامی‌اش٬ بسیاری از فرماندهان محلی را متقاعد ساخته که برای درک آموزش واقعی به سوی مسعود بشتابند.
۸- عبدالله عزام ٬مرد مشهور و پُر نفوذ عرب: مسعود پدیده‌یی تکرارناپذیر است. او بهتر از ناپلیون بناپارت در مقابل روس‌ها ایستاده‌گی کرده است.
۹- برنارد هانری لوی٬ فیلسوف و اندیشمند بزرگ فرانسوی: مردم افغانستان ملتی هستند که تاریخ هرگز فراموش‌شان نخواهند کرد. احمدشاه مسعود نمونه‌یی از همین ملت است٬ ملتی که درس‌های فراموش ناشدنی را در تاریخ این قرن به یادگار گذاشته است. من دیدم ک٬ مسعود آنچه راجع به اتحاد و اتفاق مبارزانش می‌گفت٬ جداً به آن معتقد بوده که به نظر من٬ امروز او یگانه شخصیت در افغانستان در این راستا است.
۱۰- جنرال بوریس کروموف، یکی از جنرال‌های ارشد شوروی: احمدشاه مسعود بی‌تردید خیلی هُشیار بود و از دیگر رهبران مجاهدان، نظر به استعدادی که در سازماندهی امور نظامی داشت، برجسته‌تر است. انسان نهایت با اراده و پُر شوری است. در حل مسایلی که رویاروی او قرار دارد، از هدفمندی و پیگیری خارق العاده‌یی کار می‌گرفت.
۱۱- وزیر پیشین خارجۀ بلجیم: احمدشاه مسعود یک مرد شجاع بود. او همیشه به عنوان یک مبارز بزرگ آزادی در خاطره‌ها زنده خواهند ماند.
۱۲- پروفیسور هویدى، دانشمند مصری: مبارزه مسعود، مبارزه براى اسلام حقیقى بود که آزادى، مردم‌سالاری و حقوق بشر را نیز تضمین مى‌کرد. مسعود نمایندۀ اسلام معتدل بود. نمایندۀ یک اسلام معتدلى که مى‌گوید: وحى براى پخش عدالت در میان انسان‌ها و نیز برای رفاه مردم نازل شده است. اعتدال‌یی که مسعود به آن دعوت مى‌کرد، راه‌یی است میانه.
۱۳- کمال هلبار، یکی از نویسنده‌گان عربی‌تبار: فتح کابل به دست مسعود در زمان ما و عصر ما مساوی به فتح قسطنطنیه به دست فرمانده بزرگ محمد فاتح می‌باشد.
۱۴- آقاى على شیخ از کشور سودان: همانا شهید احمدشاه مسعود، خالدبن ولید این زمان است و شمشیرهاى خداوند که بر دشمنان خداوند مسلط شده بود. احمدشاه مسعود با شایسته‌گى بى‌نظیرى که داشت، مسلمان‌هاى مرده این عصر را دوباره زنده ساخت. دنیا نمی‌تواند در افغانستان هیچ فرقی بین احمدشاه مسعود و جهاد قایل شود. جهاد در افغانستان و مسعود هر دو یکى هستند.
۱۵- ویلیام مه لی، از کشور استرالیا: در زبان انگلیسی واژه‌های مناسبی وجود ندارد که بتواند میزان درد واندوه ملت افغانستان را به خاطر ضایعۀ عظیم شهید مسعود توصیف کند!